Welke soorten eczeem zijn er en hoe herken je ze?

Welke eczeem heb ik?

Eczeem is een oppervlakkige, niet besmettelijke aandoening op het oppervlakte van de huid. Het kenmerkt zich door rode, jeukende plekken en zijn soms met blaasjes bedekt. Er bestaan veel verschillende soorten eczeem die op verschillende manieren ontstaan. Door de verschillende symptomen en verschijnselen kan de juiste soort eczeem door de arts worden herkend. Vaak is de oorzaak allergie gerelateerd, waarbij er onderscheid wordt gemaakt tussen kortdurende en chronische soorten eczeem. In (bijna) alle gevallen is eczeem niet besmettelijk voor andere personen. Voorbeelden ven typen eczeem zijn:

Atopische eczeem

De meest voorkomende vorm is atopische of constitutioneel eczeem. Deze vorm geeft een sterk jeukende huidontsteking en heeft een wisselend beloop waarbij de mate van klachten per periode wisselt. De eerste symptomen doen zich vaak al in de vroege kindertijd voor, vaak bij baby’s in de leeftijd tussen 2 en 18 maanden. Vooral het gezicht, de armen en benen zijn gevoelig voor deze vorm van eczeem. Het gaat soms gecombineerd met kleine scheurtjes in de oorlel.

Kinderen tussen de 2 en 10 jaar krijgen de eczeem vooral in de knieholtes, enkels, hals en polsen. Oudere kinderen krijgen ook last van de handen, voeten en huidplooien. Er lijkt sprake te zijn van een aangeboren aandoening. Ruim 70% van de kinderen met deze vorm van eczeem hebben familieleden met hooikoorts, astma of voedselallergie.

Door de hevige jeuk vertoont de huid vaak krabplekken. De behandeling is dan ook vooral gericht op het verminderen van deze klachten. Vooral steroïde crèmes en vochtinbrengende zalf worden door de arts voorgeschreven. Tegen de tijd dat de puberteit intreed hebben twee op de drie kinderen geen klachten meer. Bij een klein percentage van de patienten onstaat atropische ecxeem pas na de puberteit.

Lees hier meer over atopische eczeem.

Dauwworm

Dauwworm is een specifieke vorm van atopisch eczeem bij zeer jonge kinderen. De naam is afkomstig van de ringvormige uitslag, en heeft niets met wormen te maken. 10 tot 15 % van de kinderen krijgt met dauwworm te maken.

Seborroïsch eczeem

Dit typen eczeem kenmerkt zich door een rode huid met vettige, gele schilfers. Het komt vooral voor in het gelaat en gaat samen met een jeukerig gevoel. Het is een onschuldige en niet besmettelijke aandoening die waarschijnlijk afkomstig is door de aanwezigheid van veel gistcellen op de huid. De grote hoeveelheid van deze cellen veroorzaakt de irritatie en het eczeem is gevoelig voor stress, kou en droogte. Ook het dragen van petten en mutsen en veel gebruik van zeep stimuleert de ontwikkeling van deze vorm.

Lees hier meer over seborroische eczeem.

Nummulair eczeem

Nummalair eczeem is een vorm waarbij muntvormige, rode schilferige eczeemplekken ontstaan op de benen en soms op de armen, handen en voeten. Waarschijnlijk is er dan sprake van nummilair- of munteczeem. Deze vorm komt voornamelijk voor bij volwassenen en in het bijzonder bij vrouwen. Bij ouderen zijn juist de mannen in de meerderheid. De oorzaak is onbekend waardoor de behandeling vooral bestaat uit het wegnemen van de jeuk door een zachte en voedende zalf.

Contacteczeem / contactdermatitis

Contacteczeem is een aparte categorie eczeem. De oorzaak ligt in contact van de huid met een stof waardoor er een allergische reactie op de huid ontstaat. Als de oorzaak is weggenomen zal de eczeem ook verdwijnen.

Lees hier meer over contacteczeem.

Asteatotisch eczeem

Asteatotisch eczeem is ook bekend onder de naam decraquelé eczeem. Het is een droge eczeem, die vooral tevoorschijn komt op de onderbenen van ouderen. De oorzaak is uitdroging van de huid, een aandoening die ouderen meer treft omdat het vetgehalte in de hoornlaag van de huid bij ouderen verminderd. Hierdoor droogt de huid eerder uit en krijgt het een schilferige uitslag met lichtrode blaasjes. Het goed invetten van de huid is een goede manier om deze vorm van eczeem te bestrijden.

Spatadereczeem

Spatadereczeem komt door een verminderde doorbloeding van de huid. De oorzaak komt vaak door niet goed functionerende kleppen van de aderen in de onderbenen. Hierdoor ontstaat er een ophoping van afvalstoffen vlak onder de huid. Het gevolg is gezwollen onderbenen en een huid met jeukende en soms zwerende plekken. De huid rekt uit en is dunner, waardoor er zichtbare verkleuring zal plaatsvinden. De symptomen kunnen door een crème worden verzacht. Genezen hangt samen met het oplossen van de slechte bloedsomloop.

Dyshidrotisch eczeem / blaasjeseczeem

Dyshidrotisch eczeem is ook bekend onder de namen acrovesiculair eczeem, pompholyxis of dyshidrose. Het komt voor op de meer dikkere delen van de huid zoals de handpalmen, voetzolen en vingers. Het geeft kleine blaasjes die met vocht zijn gevuld. Hierdoor lijkt het soms op een grotere vochtige plek. De plekken kunnen gaan jeuken. De oorzaak is onbekend, maar het is vastgesteld dat stress en spanning de symptomen kunnen verergeren.

Lees hier meer over blaasjeseczeem.

Handeczeem

Handeczeem is een veel voorkomende vorm van eczeem. Ongeveer 4% van de mannen en 10% van de vrouwen is bekend met deze vorm. Het komt vooral voor bij mensen die beroepsmatig werken met allergenen en irriterende stoffen. Vooral de categorie ‘natte beroepen’ zoals huishoudelijk werk, de verzorging, schoonmaak, kappers, horeca, bakkerij, detailhandel, veeteelt, tuinders en mensen in de metaalindustrie krijgen met handeczeem te maken. Vaak beginnen de klachten met een droge en rode huid. Onbehandeld kan het uitgroeien tot zwellingen, blaasjes, schilfers, korstvorming en scheuren in de huid. Deze klachten kunnen het uitoefenen van het beroep negatief beïnvloeden. Omdat de klachten vaak werkgerelateerd zijn, heeft een behandeling niet altijd succes.

Tylotisch eczeem is een apart soort handeczeem. Ook bekend onder de namen hyperkeratotisch rhagadiform of eczema hyperkeratoticum et rhagadiforme is het een schilferige aandoening waarbij de opperhuid abnormaal verhoornt. Hierdoor ontstaan er kloven op de handpalm en aan de bovenkant van de vingers. De oorzaak is nog altijd onbekend en daardoor zeer lastig te verhelpen. Door symptoombestrijding kunnen de klachten verminderen.